Hòa cùng truyền thống hào hùng của dân tộc Việt Nam, trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, chúng ta mang dòng máu họ Trần, chúng ta rất tự hào về tổ tiên mình với 175 năm (1225-1400) vương triều TRẦN đã chiếm một vị trí thật đặc biệt trong lịch của dân tộc. Nay thời đại Hồ Chí Minh anh hùng, xưa thời đại Trần Triều là thời đại đầy hiển hách. Khí phách anh hùng được thể hiện cao nhất qua  những chiến công vang dội cả năm Châu, là thời đại mà nền văn hiến ĐẠI VIỆT được xây dựng và phát triển với những thành tựu rực rỡ nhất. Qua 14 đời Vua , trong đó có hơn 100 năm (1225-1329). Đặc biệt với 5 đời vua là : TRẦN THÁI TÔNG, TRẦN THÁNH TÔNG, TRẦN NHÂN TÔNG, TRẦN ANH TÔNG, TRẦN MINH TÔNG, thời kỳ thịnh trị nhất của đất nước, đã để lại cho hậu thế cả một di sản thật to lớn và độc đáo trong các lĩnh vực: chính trị - kinh tế - xã hội. Tộc Trần đã sanh ra những nhà chính trị, những danh tướng kiệt xuất TRẦN TỰ KHÁNH, TRẦN THỦ ĐỘ, TRẦN HƯNG ĐẠO, TRẦN QUANG KHẢI…. tạo nên nhiều thiên sử hùng tráng và liệt oanh đã đưa ĐẠI
VIỆT thành một nước hùng mạnh nhất vùng Đông Nam Á. Chính vì vậy mà triều đại này đã tỏa hào quang sáng chói trong lịch sử Việt Nam và đóng một vai trò thật đặc biệt trong tiến trình phát triển của dân tộc.

Trong bản diễn ca lịch sử nước ta năm 1942, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết:

“ Thời Trần văn giỏi, võ nhiều
Ngoài dân thịnh vượng, trong triều hiển minh”

Quả thực là như vậy, ngoài những người của dòng họ Trần còn có rất nhiều  nhà khoa bảng lỗi lạc trong thời đại ấy.

Năm Thiên Ứng Chinh Binh thứ 16, Tháng 2, mùa Xuân năm Đinh Mùi (1247), mở đại khoa ban cho Nguyễn Hiền (13 tuổi) đỗ Trạng Nguyên, Lê Văn Hưu (17 tuổi) đỗ Bảng Nhãn, Đặng Ma La (14 tuổi) đỗ Thám Hoa và ban cho 48 người đỗ Thái Học Sinh. Các khoa sau lấy được Trần Đạo Tái (17 tuổi) đỗ Thám Hoa, sau được cử làm Tướng đem 3 vạn quân đi giúp Chăm Pa đánh Toa Đô, làm cho Toa Đô phải thất bại…. Rồi lại chọn được Mạc Đỉnh Chi, bậc kỳ tài của triều đình  đỗ Trạng Nguyên, sau cử đi sứ sang nhà Nguyên, vua nhà

Nguyên khâm phục và phong là Lưỡng quốc trạng nguyên. Sau nữa có các văn thần uyên bác: Nguyễn Sỹ Cố, Trương Hán Siêu, Nguyễn Trung Ngạn, Phạm Sư Mạnh, Chu Văn An… Gương tuổi trẻ xuất chúng có võ tướng Trần Quốc Toản mới 16 tuổi  đã dương cờ “Phá cường địch, báo Hoàng ân”, nhiều lần đánh cho quân Thoát Hoan tan tác.

Tại sao thời Trần có nhiều người tài giỏi đến thế!

Câu trả lời của người xưa: Hồng Phúc của Đại Việt, Hồng Phúc của Nhà Trần là chính sách thân dân, khoan dân, trọng hiền tài của Vương Trièu Trần. Câu trả lời ấy thiết nghĩ lúc nào cũng đúng.

Triều đại nhà Trần đã được lịch sử ghi nhận đây là thời đại vàng son rực rỡ nhất của lịch sử Việt Nam nói chung và lịch sử Phật Giáo nói riêng. Quân Nguyên Mông xâm lược nước ta đến 3 lần, nhưng cả 3 lần đều bị đánh bại. Thắng lợi đó trước hết thuộc về toàn thể nhân dân Đại Việt xưa và Việt Nam của hôm nay. Bên cạnh đó, tư tưởng Phật Giáo là nền tảng đạo đức được thấm nhuần trong tinh thần yêu nước của thần dân trăm họ.

Các vua Trần đã tập hợp được khối đại đoàn kết toàn dân, vận động được sức mạnh tổng hợp từ vua tôi, thần dân, vương hầu đến quốc thích, tạo nên cuộc kháng chiến toàn dân, ba lần đánh tan quân Nguyên Mông giữ gìn bờ cõi Đại Việt.

Vua Trần Thái Tông là một nhà Phật Học uyên bác, không những giỏi Phật pháp mà còn thông cả Nho - Lão. Ngài sùng tín đạo Phật để khai thị pháp giới và nuôi dưỡng tâm linh, nhưng vẫn coi trọng đạo Nho, đạo Lão như một triết lý chính trị cần thiết làm cương thường trị nước và xây dựng đất nước.

Vua Trần Thái Tông có để lại tác phẩm “Khóa Hư Lục” cho đời sau. Có thể nói “ Khóa Hư Lục” của vua Trần Thái Tông đã minh định rõ ràng những  nét cơ bản của Phật Giáo Việt Nam – Thiền Việt Nam. Đây là kết quả tập thành từ hàng ngàn năm phát triển và thăng hoa của Phật giáo trong bối cảnh lịch sử, văn hóa và tin ngưỡng Việt Nam.

Đặc biệt Trần Nhân Tông là một vị vua anh minh, nhân hậu, thâm sâu giáo lý đạo Phật. Trước danh lợi, quyền thế, 51 năm khi làm Thái tử, lúc làm Vua, khi là Tu sĩ Đầu Đà… Vua Trần Nhân Tông đã đem hết tài trí phục vụ cho Nhân quần – Quốc tột. Ngài chính là tấm gương vị tha cao cả của tư tưởng “phục vụ chúng sinh là cúng dường chư Phật”, phát hạnh Từ Bi Hỉ Xả trong cảnh giới “cư trần lạc đạo, lục hòa cộng trụ, oán thân bình đẳng” của đạo Phật.

Ngày nay có nhiều vị đã chọn cho mình tôn giáo khác, Thiên Chúa giáo, Cao Đài, v. v… nhưng tinh thần tộc Trần vẫn nặng đạo nghĩa của ông bà, tổ tiên gắn liền với văn hóa dân tộc. Tín ngưỡng có khác xưa, định kiến không giống nhau, nhưng truyền thống yêu mến dòng tộc, yêu mến quê hương không thể khác và cội nguồn chỉ có một.

Kính thưa:

 -  Các vị quý quan khách.
 -  Các ông bà, anh em, con cháu nội ngoại trong bổn tộc.

Thời đại Hồ Chí Minh, thời kỳ dân tộc Việt Nam trực diện đấu tranh chống giặc Pháp và đế quốc Mỹ. Bà con Họ Trần ta đã cùng với bà con ở các dòng họ khác đã tự nguyện  và anh dũng tham gia các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, bảo vệ tổ quốc. Sư vinh quang hôm nay người tộc Trần chúng ta đã cống hiến một phần không nhỏ.

Tộc Trần có nhiều người con xuất sắc như Tổng Bí Thư Trần Phú, Giáo sư Trần Văn Giàu, Trần Huy Liệu, danh tướng Trần Văn Trà, Trần Nam Trung…

Ở thời kỳ đổi mới có Chủ tịch nước Trần Đức Lương và các Giáo sư, tiến sĩ, các tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang và các văn nghệ sĩ, các doanh nhân tiêu biểu của họ Trần.

Tiếp nối truyền thống vẻ vang của dòng họ, lớp lớp người họ Trần đang học tập, làm việc để giữ vững nền nếp gia tộc, xứng đáng là hậu duệ của tiền nhân từng liệt oanh làm nên lịch sử, cho Đông A đời đời tỏa sáng.

Mọi người chúng ta đang nghĩ, trong ta dòng máu oanh liệt xưa đang ấm lại và hội ngộ hôm nay cho máu lại chảy về tim.

Chắc chắn, dòng họ Trần không để tinh thần Đông A mờ nhạt dù ở thời đại nào của đất nước. Những người họ Trần chúng ta phải biết rằng chúng ta chỉ có một cội nguồn, chúng ta phải biết yêu thương, đùm bọc giúp đỡ nhau, phải biết làm điều như Đức Trần Hưng Đạo cởi áo lau mình kỳ lưng tắm cho Trần Quang Khải.

Nhân dịp năm mới tôi xin thay mặt những người mang dòng máu họ Trần xin gửi đến tất cả các dòng họ cả nước lời chúc An khang Thịnh vượng.

Thay mặt BCH họ Trần Việt Nam, BCH Họ Trần TP.HCM kính chúc quýquan khách, các bậc trưởng bối và hết thảy con cháu của tộc Trần “Sức Khỏe - Hạnh Phúc và Thành Đạt!

Xin kính chào Thân ái - Đoàn kết!

TM BCH HỌ TRẦN TP.HCM   
TRẦN VĂN NHƯỢNG
(Bài phát biểu trong ngày họp mặt - giỗ Tổ của Họ Trần Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh)