Viện Lịch sử Dòng họ trao danh hiệu Nhà Gia phả học cho 3 nhà nghiên cứu

Nằm trong hoạt động kỷ niệm 10 năm thành lập Viện Lịch sử Dòng họ 2013 - 2023; Viện Lịch sử Dòng họ đã tổ chức một Hội đồng Khoa học Văn hóa để xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học cho 3 nhà khoa học và nghiên cứu về văn hóa - lịch sử dòng họ và gia phả. 

Hội đồng xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học gồm có: Giáo sư - Tiến sĩ Ngô Văn Lệ, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học KHXH&NV TP.HCM làm Chủ tịch Hội đồng; Phó Giáo sư - Tiến sĩ Hà Minh Hồng, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử TP.HCM - Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Lịch sử Dòng họ làm Thư ký Hội đồng. Các thành viên của Hội đồng xét công nhận còn gồm có Phó Giáo sư - Tiến sĩ Huỳnh Quốc Thắng - giảng viên cao cấp Đại học KHXH&NV TP.HCM; Phó Giáo sư - Tiến sĩ Võ Văn Lộc - giảng viên Đại học Sài Gòn, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Dòng họ; Tiến sĩ Hoàng Văn Lễ - Viện trưởng Viện Lịch sử Dòng họ; Tiến sĩ Phan Anh Tú - Trưởng Khoa Văn hóa học Đại học KHXH&NV TP.HCM và Tiến sĩ Nguyễn Phước Hiền - Phó Trưởng khoa Du lịch - Việt Nam học Đại học Nguyễn Tất Thành.

Chiều ngày 23/12/2023 Hội đồng xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học đã tổ chức cuộc họp xét duyệt và công nhận danh hiệu cho 3 nhà khoa học và nghiên cứu về gia phả. Hai thành viên vắng mặt có lý do là Phó Giáo sư Tiến sĩ Võ Văn Lộc và Tiến sĩ Phan Anh Tú.

Ba nhà khoa học và nghiên cứu về văn hóa - lịch sử dòng họ và gia phả đầu tiên được xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học gồm có:

1. Nhà nghiên cứu Võ Văn Sổ (sinh năm 1928, mất ngày 3/11/2016) nguyên quán tại ấp Bà Giã, xã Phước Vĩnh An, huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh; nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Thực hành Gia phả Thành phố Hồ Chí Minh. Ông Võ Văn Sổ đã có quá trình nghiên cứu, tự học, tự tìm hiểu và thực hiện gia phả của các dòng họ Việt Nam trên 20 năm; đã chủ trì việc biên tập, xuất bản trên 150 bộ gia phả hoàn chỉnh và xuất bản nhiều tài liệu, công trình nghiên cứu có giá trị về gia phả học.

TS Hoàng Văn Lễ (Viện trưởng Viện Lịch sử Dòng họ) trao hoa và vật lưu niệm công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học cho nhà nghiên cứu Võ Văn Sổ (con gái Ngọc Hân nhận thay)

2. Giáo sư - Tiến sĩ Mạc Đường, sinh năm 1935 nguyên quán tại thôn An Vinh, xã Bình An, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, cư trú tại Thành phố Hồ Chí Minh nguyên là Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, kiêm Chủ tịch Hội đồng Khoa học của Viện; hiện nay đang là Chủ tịch Hội đồng Viện Lịch sử Dòng họ. GS-TS Mạc Dường đã có quá trình nghiên cứu về văn hóa, lịch sử trên 50 năm và là tác giả của 150 luận văn nghiên cứu khoa học lịch sử được công bố. Đặc biệt là có 30 năm là người định hướng ngành gia phả học nói chung, chỉ đạo Chi hội Khoa học lịch sử Trung tâm Nghiên cứu và Thực hành Gia phả (Hội Khoa học Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh) và Viện Lịch sử Dòng họ chuẩn hóa về nền tảng lý thuyết, phương pháp khoa học làm gia phả và định hình bộ môn gia hả học trong danh mục Khoa học xã hội Việt Nam.

TS Hoàng Văn Lễ (Viện trưởng Viện Lịch sử Dòng họ) trao hoa và vật lưu niệm công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học cho Giáo sư - Tiến sĩ Mạc Đường (ông Hoàng Minh Duyệt nhận thay)

3. Nhà nghiên cứu Võ Ngọc An, sinh năm 1940, nguyên quán tại ấp Bà Giã, xã Phước Vĩnh An, huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh, cư trú tại Thành phố Hồ Chí Minh đã kinh qua Lớp Cao học về Khoa học lịch sử đầu tiên của thành phố và đã chọn việc nghiên cứu thực hành biên soạn gia phả làm đề tài gắn bó với quá trình học; cũng như 30 năm nghiên cứu, tự học, tham gia hoạt động dựng phả, trực tiếp biên soạn hoặc chủ trì biên tập, xuất bản trên 210 bộ gia phả hoàn chỉnh và xuất bản nhiều tài liệu, công trình nghiên cứu có giá trị về gia phả học cho đến bây giờ. Hiện nay ông vẫn đang dày công nghiên cứu, tìm hiểu về lịch sử các dòng họ Việt Nam, các phong tục tập quán của dòng họ đặc biệt là việc quan hôn tang tế, và đảm nhận nhiệm vụ Phó Chủ tịch Hội đồng Viện kiêm Phó Viện trưởng thường trực của Viện Lịch sử Dòng họ; Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Thực hành Gia phả Thành phố Hồ Chí Minh.

Ông Vũ Ngọc Thạch - Chủ tịch Hội đồng dòng họ Vũ - Võ phương Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng dòng họ Vũ - Võ Việt Nam trao hoa và vật lưu niệm công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học cho nhà nghiên cứu Võ Ngọc An

Hội đồng xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học sau khi nghe các bản đề nghị, sơ lược lý lịch khoa học của 3 vị nêu trên đã thảo luận và nhất trí về thành tích, công lao đóng góp vào ngành gia phả học và các hoạt động nghiên cứu thực hành gia phả.

Hội đồng xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học đã nhất trí rằng từ việc nghiên cứu gia phả đã tạo nên nền tảng lý thuyết và các phương pháp khoa học trong thực hành nhằm định hình bộ môn Gia phả học cho ngành văn hóa, lịch sử Việt Nam; việc công nhận và vinh danh các Nhà Gia phả học rất xứng đáng của Viện cũng làm rõ được 2 vấn đề là: bộ gia phả chỉ là thuộc về gia đình, chi họ, dòng họ cụ thể - nhưng Viện Lịch sử dòng họ là đơn vị nghiên cứu khoa học cả về gia đình, dòng họ cả nước và là nơi công nhận các Nhà Gia phả học; đặc biệt Hội đồng xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học còn lưu ý là không nên xét về thâm niên công việc nghiên cứu, thực hành gia phả mà nên xét về thành tựu và giá trị mang lại cho hoạt động nghiên cứu, thực hành gia phả và phát triển ngành gia phả học nói chung.

Hội đồng xét công nhận danh hiệu Nhà Gia phả học cũng đã biểu quyết nhất trí đưa ra 3 vị nêu trên để xét công nhận và tiến hành thủ tục bỏ phiếu kín để công nhận. Kết quả cả 3 vị Võ Văn Sổ, Mạc Đường, Võ Ngọc An đều đạt được 100% phiếu công nhận để được truy tặng và trao tặng danh hiệu Nhà Gia phả học.

Được biết Viện Lịch sử Dòng họ đã căn cứ vào Quyết định 34/2020 của Thủ tướng Chính phủ về Danh mục nghề nghiệp Việt Nam (trong đó có Tiểu mục số 2633 về Nhà Triết học, Nhà Sử học và Khoa học chính trị trong đó bao gồm có Nhà nghiên cứu Phả hệ) để xây dựng và ban hành Quy chế số 01-2023 về công nhận Nhà Gia phả học - để làm căn cứ xét công nhận danh hiệu này cho các đối tượng cá nhân các nhà nghiên cứu, biên soạn gia phả, giảng dạy về gia phả và hoạt động kết nối các dòng họ Việt Nam từ gia phả v.v... có thành tích lớn lao, ảnh hưởng xã hội rộng khắp hoặc cải tiến và nâng cao nền tảng ngành gia phả học Việt Nam.

LG HOÀNG LONG VÂN