Miễu Ông Thạch (huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long)

Miễu Ông Thạch ở ấp 9, xã Mỹ Lộc, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long đóng một vai trò khá quan trọng trong việc cúng khấn cầu cho dân chúng an lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi.

Miễu Ông Thạch

Ở xã Mỹ Lộc, trước đây có 2 ngôi đình  đó là đình ở ngã ba Cái Ngang và đình ở trại Vàm Cả Bần, đặc biệt đình ở Vàm Cả Bần nổi tiếng linh thiêng. Tuy nhiên qua hai cuộc kháng chiến, cả hai ngôi đình bị hư hại và đến nay không còn tồn tại nữa.

Cũng chính vì vậy mà miễu Ông Thạch ở ấp 9 xã Mỹ Lộc đóng một vai trò khá quan trọng trong việc cúng khấn cầu cho dân chúng an lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi.

Theo ông Phạm Văn Thạnh, miễu ông Thạch không rõ xuất hiện vào năm nào nhưng nó đã có từ rất lâu đời. Sở dĩ có tên Ông Thạch bởi đó là miễu thờ ông người bằng “đá” (thạch). Tương truyền rằng ngày xưa dưới lòng sông Cái Lá (đoạn thuộc địa phận ấp 9 xã Mỹ Lộc) có một hòn “đá mọc”, ngày càng trồi lên cao, có hình dạng từa tựa như hình người. Dân chúng bèn dùng dây buộc vào đá và dùng trâu kéo lên bờ. Khối đá mà dân chúng gọi là “Ông Thạch” này như một khối chữ nhật, cao hơn 1m, bốn cạnh vuông mỗi cạnh khoảng 4 tấc. Phía trên bóp eo như cổ và đầu người. Trên các mặt đá có rất nhiều chữ ngoằn ngoèo như chữ Miên, những chuyên viên Hán Nôm đến nay cũng không đọc được, những dòng chữ này cho đến nay vẫn còn là điều bí ẩn không những với dân làng mà đối với nhiều khách lạ có dịp đến xem.

Dân chúng xem viên đá này như là vị thần và làm miễu để thờ tự hương khói. Trước kháng chiến chống Pháp lễ cúng Ông Thạch hàng năm rất lớn, mỗi lần cúng kéo dài 7 ngày bắt đầu từ 10 tháng 5 âm lịch và có thuê cả đoàn hát về hát nhiều đêm.

Ngày xưa cả miễu và cả nhà hát phía trước trong khuôn viên khoảng 500m2, miễu và nhà hát được xây gạch, cột bằng gỗ căm xe. Đất công dành riêng cho miễu Ông Thạch là 100 công (10ha), hoa lợi từ đất này dành cho người “thủ từ” trông nom hương khói cho miễu và là ngân phí để lo việc cúng hàng năm. Nhưng trong chiến tranh, miễu bị hư hại nặng. Sau giải phóng dân chúng làm tạm một mái tôn để che Ông Thạch, mà klhông có tường bao. Mãi đến năm ngoái một số con cháu khá giả ở quê nhà và cả ở hải ngoại gom góp tiền xây ngôi miễu khoảng 30m2. Tuy từ sau ngày giải phóng đến nay đất đai hoa lợi của miễu không còn, nhưng hàng năm dân chúng vẫn cúng Ông Thạch vào ngày 10 tháng 5 Âm lịch.

Tuy miễu Ông Thạch nằm trên địa phận ấp 9 xã Mỹ Lộc, đây cũng là ấp mà đa số dân là thuộc họ Phạm. Tuy vậy, miễu Ông Thạch được xem như ngôi miễu chung của tất cả dân trong xã Mỹ Lộc. Mỗi lần cúng miễu có cả dân ấp 10, ấp 11, ấp 6... xã Mỹ Lộc và cả những ấp của xã Phú Lộc cũng đến dự.

Cúng miễu Ông Thạch hiện nay do Hội Người cao tuổi ấp 9 đảm trách. Hội Người cao tuổi trích một phần quỹ của Hội, cộng với kinh phí hỗ trợ của xã và nhất là sự tự nguyện đóng góp của nhân dân trong vùng.

(Trích gia phả họ Phạm - xã Mỹ Lộc, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long)

(GP: 25-2-2017)