Hướng dẫn hoạt động hội đồng gia tộc ở các xã, ấp

Ở mỗi xã ấp, ít nhứt đang hiện hữu 15-20 chi họ Nguyễn, Lê, Trần… đang sinh sống, họ đã và đang tiến hành các hoạt động văn hóa truyền thống một cách bền bĩ.

MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU: Củng cố hội đồng các họ tộc và hường dẫn sinh hoạt xây dựng dòng họ văn hóa, phù hợp công cuộc xây dựng  nông thôn mớ hiện nay.

YÊU CẦU:

- Hướng dẫn toàn diện, tiếp thu cái cũ tốt đẹp, đưa cái mới thiết thực, tốt đẹp vào.

- Gắn với cơ sở xã ấp, chỉ ra các thiết chế họat động là từ đường, đình (ở cơ sở), tổ đình ở tỉnh, thành phố và cả nước là đền Hùng ở Phú Thọ.

- Đây là hoạt động thiêng liêng, bền vững với sắc thái văn hóa dân tộcViệt Nam.

NỘI DUNG:

+ Củng cố các hội đồng thân (gia) tộc, với hội đồng đã phân rã thì đề nghị thành lập lại, với các vị trưởng lão các chi của một họ, thành hội đồng thân tộc; với ban chấp sự năng động của nó.

Củng cố (hoặc dựng mới) và hướng dẫn hoạt động từ đường.

Hướng dẫn củng cố hoạt động của các dòng họ ở các đình xã ấp.

+ Nội dung hoạt động:

Quan hôn tang tế: Hôn và tang thì tùy theo tập quán, có hoặc không có tôn giáo mà tiến hành cho thích hợp. Hôn: trang nghiêm, vui vẻ và tiết kiệm. Tang: nghiêm túc, chu đáo và vừa phải. Tế: bao hàm việc cúng giỗ ở từng nhà, giỗ Tổ Hùng Vương, tế trong các nghi thức Tết… làm tại nhà và tại đình: long trọng, tôn nghiêm, hân hoan, tiết kiệm. Quan: (xưa là lễ “đội mủ” mùng thanh niên trưởng thành) vận dụng nay, bao hàm các lễ sinh nhựt, lễ mừng tốt nghiệp, mừng được bố trí công tá mới…

Lễ giỗ tổ họ tộc: tổ chức định kỳ hằng năm ở từ đường, để tưởng nhớ công ơn của vị tổ khai cơ và các bậc tiền hiền từ ông tổ đời 1, đến ông sơ của  người giỗ (theo nếp “ngũ đại mai thần chủ”). Có thể, hiện nay, những dòng họ không có từ đường, việc giỗ nầy xin  phép thực hiện tại đình, nếu được Ban quí tế đình đồng ý.

+ Việc sinh hoạt hội họp với nhiều dòng họ, nghĩa vụ quân sự, thực hiện chủ trương thuế, đóng góp nhà tình nghĩa, việc tổ chức tham quan… thì họp ở đình.

+ Hệ thống thiết chế Đình - Tổ đình - Đền thờ quốc tổ Hùng Vương là thiết chế ba cấp: cơ sở, tỉnh thành và trung ương, như thế là hoàn chỉnh. Đình là thiết chế cổ, cần tiếp quản và nâng lên, tổ đình, gần như đã hình thành như  Đền Hùng ở Quận 9, thành phố Hồ Chí Minh, nếu như Văn thánh Trấn Biên ở Đồng Nai, thuận cho thêm là nơi hoạt động của các dòng họ trong tỉnh; tổ đình núi Cấm sắp sửa xây và các tỉnh thành phố khác, lần lược hình thành  các tổ đình, cộng với đền thờ các vua Hùng ở Phú Thọ từ xưa, nay lại thực hiện quốc lễ, thì ta đã có một hệ thiết chế văn hóa hoàn chỉnh để thờ tổ tiên Việt Nam, là một đạo quốc hồn quốc túy của ta!

QUỐC TỔ THIÊNG LIÊNG,

DÒNG HỌ VĨNH TRUYỀN,

GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC.

+ Nội dung xây dựng dòng họ văn hóa: Dòng họ có nhiều gia đình văn hóa là dòng họ văn hóa. Dòng họ văn hóa phải đạt các tiêu chí sau:

Đoàn kết họ tộc, chăm lo thờ cúng tổ tiên;

Chăm lo quan, hôn, tang, tế trang nghiêm, tiết kiệm;

Chăm lo gia phả, mồ mả, từ đường;

Thực hiện khuyến học, khuyến nghiệp, khuyến tài trong họ;

Hưởng ứng công tác xã hội;

Tôn trọng pháp luật.

+ Trung tâm UNESCO dòng họ và Trung tâm Gia phả cùng đề xuất và tạo các thông điệp để phổ biến công việc nêu trên. Trước mắt, sử dụng trang web của Trung tâm Nghiên cứn và Thực hành Gia phả TP.HCM và Bản tin Dòng họ của Trung tâm UNESCO Dòng họ, để đưa các thông điệp nói trên tới các dòng họ và xã hội, ngoài các sách báo hiện có.

BIỆN PHÁP:

- Trung tâm Gia phả có trách nhiệm thực hiện kế hoạch nầy.

- Bắt đầu từ năm 2011, đến 3 năm sau sẽ họp đánh giá kết quả bước đầu, sau đó thực hiện tiếp.

- Kinh phí, điều kiện hoạt động: vận động tài trợ, xã hội hóa và tự túc.

VÕ NGỌC AN
(Giám đốc TTNC&THGP TP.HCM)

(GP: 09-04-2011)